Artriti reumatoid: diagnoza dhe trajtimi

Artriti reumatoid është një patologji kronike me origjinë autoimune që përcakton erozionin e kërceve dhe deformimin progresiv të artikulacioneve sinoivale me pasojë humbjen e lëvizjeve dhe autonomisë. Prek 1 person në 100, me përqindjen më të madhe mes grave të moshës 35 -50 vjeç. Shkakton dhimbje fizike, ulje të cilësisë së jetës, shqetësim dhe aftësi të kufizuara në produktivitetin e personit.

Faktorët e riskut
Patogjeneza e artritit reumatoid nuk është e njohur plotësisht, megjithatë në format më agresive dallohen profilet gjenetike për një predispozitë të trashëguar. Në origjinë të procesit inflamator akut mund të jetë aktivizimi i sistemit imunitar, në fakt te shumë pacientë haset prania e auto-antitrupave anti-imunoglobulinave të grupi IgG (faktorë reumatoidë).

Simptomat
Janë të përgjithshme dhe të pranishme edhe në forma të tjera të artrozës, por ato specifiket përfshijnë:
- Ënjtje dhe deformim të të paktën tre ose më shumë artikulacioneve;
- Ngurtësi në rizgjim që zgjat të paktën një orë për 6 javë;
- Dobësi, dhimbje, temperaturë, pafuqi;
- Humbje në peshë dhe depresion.
Manifestime të tjera tipike të artritit reumatoid janë shfaqja simetrike dhe trashja e membranës sinoviale, efuzioni i artikulacioneve, formimi i kokrrizave të vogla reumatoide nën lëkurë dhe eritemë.
Kohëzgjatja e sëmundjes varet nga agresiviteti i shfaqjes së saj dhe mund të shkaktojë ankilozë dhe reduktim të lëvizjeve. Te i njëjti pacient mund të vëzhgohen faza të ndryshme të procesit reumatoid në artikulacione të ndryshme. Dëmi inflamator mund të shtrihet edhe në pleurë dhe perikard (cipa e zemrës), duke u kthyer në një faktor risku për fibrozën pulmonare dhe patologji të tjera kardiovaskulare.

Diagnoza
Për të ndërhyrë në evoluimin e simptomave dhe për të ngadalësuar humbjen e autonomisë të shkaktuar nga artriti reumatoid është shumë e rëndësishme që të vihet theksi në diagnozën e parakohshme dhe diferenciale. Gabimi më i zakonshëm ndodh kur ngatërrohen simptomat e artritit reumatoid me ato të artrozës, që megjithatë është një proces degjenerativ që prek kryesisht të moshuarit dhe lokalizohet në artikulacione të veçanta.
Në artritin reumatoid element kyç është shfaqja e kristaleve të uratit në lëngun e artikulacioneve. Testet e këshilluara janë: 
· Vlerësimi i markatorëve të inflamacionit (Ves, protesina C reaktive) dhe të auto-imunitetit (faktor reumatoid, antitrup anticitrullina) në gjak;
· Radiografi e artikulacioneve me dhimbje, por duhet thënë se rezultatet mund të mbeten negative edhe për disa muaj pas shfaqjes së simptomave.

Trajtimet
Përveç përdorimit të anti-inflamatorëve jo steroidienë për të kontrolluar dhimbjen, prej shumë vitesh terapitë për artritin reumatoid janë edhe në gjendje të modifikojnë rrjedhën e sëmundjes, duke shmangur shfaqjen e dëmeve anatomike para se të jenë radiologjikisht të dukshme. Në veçanti qasja me sëmundjen është bërë më preçize dhe e fokusuar falë imuno-supresorëve (methotrexate, cyclosporine) dhe barnave biologjike që bllokojnë veprimin e citokineve inflamatore. Përdorimi i tyre në faza të hershme (mes javës së 12 dhe 16 nga shfaqja e simptomave) ka sjellë ndikim pozitiv afatgjatë mbi funksionimin e cilësisë së jetës.

Pyetje esenciale
Në ç'moshë ju shfaqën simptomat?
Keni vënë re një ënjtje të shtrirë në nivel artikulacionesh?
Artroza është e lokalizuar apo bilaterale?