maj292023
Ndotja atmosferike mund të shkaktojë deficit konjitiv te fëmijët
Një studim i publikuar në revistën eLife dhe i nënshkruar nga studiuesit e Universitetit të Anglisë Lindore në bashkëpunim me kolegët nga Universiteti i Durhamit, tregon se ndotja atmosferike është një ndër shkaktarët kryesorë të deficiteve konjitive te fëmijët nën dy vjeç, duke arritur në përfundimin se ekziston një lidhje e rëndësishme midis cilësisë së ajrit dhe shëndetit të tyre.
"Cilësia e dobët e ajrit është e lidhur me deficitet konjitive te fëmijët, si mund të shkaktojë edhe probleme emocionale ose të sjelljes, të cilat mund të sjellin pasoja edhe në familjet e tyre. Edhe grimcat shumë të vogla që janë pjesë e grimcave të ndotjes që qarkullojnë në ajër janë një shkak kryesor pasi ato udhëtojnë nga rrugët e frymëmarrjes në tru", shpjegon bashkautori John Spencer, duke shtuar se deri më tani nuk ka pasur asnjë provë të qartë për një lidhje midis cilësisë së dobët të ajrit dhe dëmtimit konjitiv në fëmijëri, ku rritja e trurit është në kulmin e saj dhe ai mund të jetë veçanërisht i ndjeshëm ndaj toksinave.
Studiuesit vlerësuan kujtesën vizuale dhe shpejtësinë e përpunimit vizual te 215 fëmijë në periudhën 2017-2019 duke i treguar atyre katrorë me ngjyra të ndezura të së njëjtës ngjyrë në një ekran, ndërsa në një ekran të dytë, vetëm një katror me ngjyrë që ndryshonte pas çdo ndezjeje.
"Ne donim të kuptonim nëse fëmijët mund të dallonin ndryshimet dhe sa mirë mund ta bënin ata këtë duke ia bërë detyrën edhe më të vështirë duke përfshirë më shumë katrorë në çdo ekran", shkruajnë studiuesit të cilët matën gjithashtu cilësinë e ajrit në shtëpitë e fëmijëve pjesëmarrës në studim duke marrë parasysh edhe statusin socio-ekonomik të familjeve të tyre.
"Të dhënat tona sugjerojnë se përpjekjet globale për të përmirësuar cilësinë e ajrit mund të kenë përfitime për zhvillimin e aftësive konjitive në fëmijëri. Në veçanti, lidhjet që janë shfaqur midis cilësisë së ajrit të brendshëm dhe materialeve të gatimit sugjerojnë se përpjekjet për të reduktuar emetimet e gatimit në shtëpi duhet të jenë një fokus kyç për ndërhyrje. Kjo kërkon disponueshmëri më të madhe të teknologjive të pastra dhe adoptimin e teknologjive të tilla në familjet rurale, ku metodat tradicionale të përgatitjes së vakteve mund të jenë një pengesë", përfundojnë autorët.
eLife 2023. Doi: 10.7554/eLife.83876
https://doi.org/10.7554/eLife.83876