kor262023
Probiotikët, efekt mbrojtës nga toksiciteti i mikroplastikës së gëlltitur
Mikroplastika po kthehet në një problem shqetësues jo vetëm për shëndetin publik, por edhe për mjedisin. Ajo derivon nga fragmentimi i materialeve plastike të cilat ruajnë qëndrueshmëri të lartë kimike dhe rezistencë ndaj degradimit. Përkufizimi varet edhe nga madhësia: grimcat plastike më të vogla se 5 mm përkufizohen si mikroplastikë (MP), ndërsa ato më të vogla se 0.1 μm si nanoplastikë (NP). Me përparimin e njohurive, problemi po prek gjithnjë e më shumë shëndetin e organizmave të gjallë, sepse akumulimi në tokë dhe ujë - për shkak të strukturës së tyre të qëndrueshme kristalore dhe peshës së lartë molekulare - është një mënyrë e kontaminimit të zinxhirit ushqimor.
Mikroplastika mund të shkaktojë disbiozë në intestin, hundë dhe mushkëri
Një përmbledhje botuar së fundi në revistën "Nutrients" ka treguar, në bazë të studimeve të publikuara, efektet e ndërveprimit midis MP-së dhe NP- ë me mukozën e traktit gastrointestinal, të cilat janë rruga e parë hyrëse, në të cilën vërehen shpesh efektet toksike fillestare. Në të vërtetë, duket se MP-ja dhe NP-ja mund të shkaktojnë jo vetëm disbiozë në intestin, hundë dhe mushkëri, por edhe reduktim të sekrecioneve të mukozës dhe dëmtim të epitelit deri në ndryshimin e metabolizmit të acideve yndyrore dhe aminoacideve që çon në akumulimin e tepërt të lipideve. Prandaj, gëlltitja kronike e MP-së dhe NP-së mund të ndryshojë funksionalitetin e barrierës intestinale. Te peshqit, NP-ja ka treguar se rrit nivelet e interleukinës (IL)-8, IL-10, IL-1β dhe TNF-α në zorrë në një masë më të madhe se MP-ja, duke treguar se NP-ja mund të ketë një efekt më të rëndë jo vetëm për disbiozën mikrobike intestinale por edhe për inflamacionin në krahasim me MP-në. Efekti shqetësues në barrierë u vu re gjithashtu në një eksperiment me administrim oral. Një studim i zhvilluar te minjtë ka treguar se MP-ja kishte një ndikim më të madh në disbiozën mikrobike të mushkërive sesa NP-ja; u vunë re gjithashtu nivele jonormale të Staphylococcus spp. në hundë, si dhe Roseburia, Eggerthella dhe Corynebacterium spp. në mushkëri pas ekspozimit ndaj MP-së dhe NP-së, duke çuar në hipotezën se këto baktere mund të jenë bioshënjues të mundshëm të MP-së dhe disbiozës së rrugëve të frymëmarrjes të shkaktuar nga NP-ja (te minjtë).
Parandalimi i dëmtimit të shkaktuar nga probiotikët në studim
Prandaj, po hapet një fushë paralele hetimi në lidhje me rolin që probiotikët mund të luajnë si në parandalimin e dëmtimit ashtu edhe në trajtimin e tij, duke pasur parasysh rolin e tyre të dobishëm dhe mekanizmat e tyre të ndërveprimit në organet dhe aparatet e trupit të njeriut. Rishikimi u fokusua në rolin mbrojtës të baktereve probiotike në lidhje me toksicitetin e shkaktuar nga polistireni, një polimer plastik sintetik i marrë nga polimerizimi i stirenit, i prodhuar duke filluar që nga benzeni dhe etileni. Për shkak të vetive të tij rezistente dhe transparente përdoret për prodhimin e objekteve por edhe të materialeve që kanë kontakt me ushqimin. Për këtë rishikim u morën në konsideratë studimet in vivo dhe in vitro të publikuar në periudhën 2015-2023. Autorët supozojnë se mekanizmat kryesorë të mbrojtjes të zbatuara nga probiotikët kanë të bëjnë me forcimin e barrierës epiteliale të intestinit, prodhimin e citokinave dhe kemokinave të ndryshme nga qelizat dendritike, limfocitet, makrofagët, mastocitet, granulocitet dhe qelizat epiteliale intestinale; sekretimi i IgA-së, kolonizimi dhe normalizimi i komuniteteve të pabalancuara mikrobike intestinale. Më pas, ata vunë re se prodhimi i acideve yndyrore të paqëndrueshme gjithashtu ndihmon në rritjen e efekteve antiinflamatore. Metabolitët e prodhuar nga bakteret probiotike janë gjithashtu në gjendje të ndërveprojnë me boshtin intestin-tru dhe të përmirësojnë homeostazën e sistemit nervor qendror. Në përfundim, autorët sugjerojnë se probiotikët, falë mekanizmave të tyre të veprimit, mund të jenë efektivë kundër toksicitetit të MP-së dhe NP-së. Studimet e publikuar deri sot nuk janë të mjaftueshme për të hartuar rekomandime operacionale, por ato janë një bazë për të hipotezuar se probiotikët mund të reduktojnë toksicitetin e mikroplastikës në trupin e njeriut dhe për këtë arsye janë të nevojshme kërkime dhe vlerësime të mëtejshme.
Francesca De Vecchi
Teknologe Ushqimore
Burimi:
Nutr., 10 July 2023 Sec. Food Chemistry Volume 10 - 2023