jan232025
Ushqimet shumë të përpunuara dhe rreziku i vdekshmërisë. Prova të reja nga një studim evropian
Në një studim të botuar në The Lancet Regional Health-Europe, të kryer nga një grup i madh studiuesish me në krye Esther M. González-Gil nga Agjencia Ndërkombëtare për Kërkimin e Kancerit në Lyon, janë raportuar lidhje të rëndësishme ndërmjet konsumimit të ushqimeve shumë të përpunuara (UPF) dhe vdekshmërisë nga të gjitha shkaqet dhe nga ato specifike. Ky studim shumëqendror analizoi të dhënat nga European Prospective Investigation into Cancer and Nutrition, duke përdorur klasifikimin Nova për të vlerësuar shkallën e përpunimit të ushqimit. Endpointet e konsideruar përfshinin vdekshmërinë nga të gjitha shkaqet dhe vdekshmërinë specifike për kancerin, sëmundjet e sistemit tretës, sëmundjen e Parkinsonit dhe atë të Alzheimerit. Raportet e rrezikut (HR) dhe intervalet e besueshmërisë (CI) 95% u vlerësuan duke përdorur modele të regresionit proporcional të rreziqeve Cox me shumë variabla. U kryen edhe analiza zëvendësuese.
Në studim morën pjesë 428,728 individë (71,7% gra), me 40,016 vdekje të dokumentuara pas 15.9 vitesh ndjekjeje. Ushqimet shumë të përpunuara (si përqindje gramësh në ditë) u lidhën pozitivisht me vdekshmërinë nga të gjitha shkaqet, si dhe me vdekshmërinë nga sëmundjet cerebrovaskulare, sëmundjet ishemike të zemrës, sëmundjet e sistemit tretës dhe sëmundjen e Parkinsonit. Nuk u gjet asnjë lidhje midis UPF-ve dhe vdekshmërisë nga kanceri ose sëmundja e Alzheimerit. Zëvendësimi i ushqimeve të përpunuara dhe shumë të përpunuara me ushqime të papërpunuara/minimisht të përpunuara tregoi një rrezik më të ulët të vdekshmërisë.
Ky studim tregoi gjithashtu se zëvendësimi i 10% të gramëve në ditë të ushqimeve të përpunuara dhe shumë të përpunuara me një sasi të barabartë ushqimesh të papërpunuara/minimisht të përpunuara shoqërohet me një ulje të rrezikut të vdekshmërisë nga të gjitha shkaqet dhe nga shkaqe specifike. Promovimi i konsumit të ushqimeve të papërpunuara/të përpunuara minimalisht dhe dekurajimi i ushqimeve shumë të përpunuara në rekomandimet dietike mund të sjellë përfitime për shëndetin publik. Në sintezë, ky studim ofron prova të reja mbi ndikimin e mundshëm të marrjes dietike sipas shkallës së përpunimit industrial të ushqimeve në rrezikun e vdekshmërisë.