jan312023
Rezistenca ndaj antibiotikëve. Një spraj i ri lufton bakteret rezistente
Organizata Botërore e Shëndetësisë (OBSH) e ka renditur rezistencën ndaj antibiotikëve si një nga dhjetë kërcënimet kryesore globale për shëndetin, e cila shkakton afërsisht 1.3 milionë vdekje në vit në mbarë botën. Për këtë arsye, nevoja për zgjidhje të reja për trajtimin e baktereve rezistente dhe për zvogëlimin e përdorimit të antibiotikëve është e madhe.
Një grup studiuesish nga Universiteti i Teknologjisë Chalmers në Göteborg (Suedi) ka zhvilluar një spraj të ri i cili është i aftë të vrasë edhe bakteret rezistente ndaj antibiotikëve dhe mund të përdoret edhe për të trajtuar plagë të ndryshme dhe gjithashtu edhe drejtpërdrejt në implante dhe pajisje të tjera mjekësore.
"Gjetja jonë mund të ketë një ndikim të dyfishtë. Materiali ka treguar të jetë efektiv kundër shumë llojeve të ndryshme të baktereve, duke përfshirë Staphylococcus aureus rezistent ndaj meticilinës (MRSA), dhe gjithashtu ka potencialin për të parandaluar infeksionet dhe kështu të zvogëlojë edhe nevojën për antibiotikë", thotë autori kryesor i studimit Martin Andersson.
Materiali përbëhet nga grimca të vogla hidroxheli të pajisura me peptide antimikrobiale, vetitë e dobishme të të cilave janë të njohura prej shumë vitesh. Ato ekzistojnë në mijëra variante të ndryshme në sistemin imunitar natyror të njerëzve, kafshëve dhe bimëve, dhe studiuesit kanë kërkuar prej kohësh të imitojnë dhe shfrytëzojnë këto peptide për të parandaluar dhe trajtuar infeksionet.
Megjithatë, në gjendjen e tyre natyrale, ato shpërbëhen me shpejtësi kur janë në kontakt me lëngjet trupore, duke e bërë të vështirë përdorimin e tyre klinik të drejtpërdrejtë. Në materialet që studiuesit po zhvillojnë, ky problem është zgjidhur duke lidhur peptidet me grimcat. Lidhja e peptideve me grimcat siguron mbrojtje të ambientit dhe rrit stabilitetin e peptideve. Kjo i lejon ata të punojnë së bashku me lëngjet trupore.
Në studimet e mëparshme, studiuesit kanë treguar se si peptidet mund të përdoren për trajtimin e dhe mbulimin e plagëve të ndryshme.
Ata kanë publikuar së fundi dy studime të reja (Int J Pharm 2022; 627: 122215. ACS Appl Bio Mater 2022; 5:5289-301) në të cilat materiali baktericid përdoret në formën e një spraji për plagët dhe dhe si një shtresë për pajisjet mjekësore të futura në trup.
Ky hap i ri i bërë në këtë kërkim do të thotë që inovacioni mund të përdoret në më shumë mënyra dhe të jetë me përfitim edhe më të madh për sektorin e kujdesit shëndetësor. Spraji mund të arrijë plagë të thella dhe zona të tjera të hapura në trup ku mund të hyjnë bakteret, është fleksibël dhe shumë i dobishëm për trajtimin dhe parandalimin e infeksioneve.
Materiali i ri ka shumë përparësi ndaj spërkatjeve dhe dezinfektuesve ekzistues. "Substanca në këtë spraj është plotësisht jo toksike dhe nuk prek qelizat njerëzore. Ndryshe nga sprajet baktericid ekzistues, ai nuk e pengon procesin e shërimit të trupit. Materialet, të cilat thjesht spërkaten mbi plagë, gjithashtu mund të vrasin bakteret në një kohë më të shkurtër", shpjegon bashkautori Edvin Blomstrand.
Për trajtimet ku materiale të tilla si implantet dhe kateterët futen në trupin tonë, infeksionet janë një problem i madh. Prandaj, ekziston një nevojë e madhe për biomateriale të reja antibakteriale, dmth, materiale për të trajtuar, zëvendësuar ose modifikuar organe, inde ose funksione në një trup biologjik. Një burim kryesor i infeksionit të fituar nga spitali vjen nga përdorimi i kateterëve urinar. Zbulimi i studiuesve të Chalmersit tani mund të jetë një mjet i ri efektiv për reduktimin e këtij rreziku dhe parandalimin e infeksionit.
"Edhe pse kateterët janë sterilë, kur nuk paketohen, ata mund të kontaminohen me baktere kur futen në trup, gjë e cila mund të çojë në infeksion. Një nga përfitimet kryesore të kësaj shtrese është se bakteret vriten sapo bien në kontakt me sipërfaqen. Një tjetër është se mund të aplikohet për produktet ekzistuese që përdoren tashmë në kujdesin shëndetësor; prandaj, nuk ka nevojë të prodhohen të reja", thotë bashkautorja Annija Stepulane.
Studiuesit e kanë testuar këtë shtresë në materiale silikoni të përdorura për kateterë, dhe e kanë lënë të hapur mundësinë për ta përdorur atë edhe në biomateriale të tjera. Efekti baktericid i materialeve (99,99%) zgjat deri në 48 orë për sprajin në kontakt me lëngjet e trupit dhe për shtresën deri në pak vite pa kontakt me lëngjet trupore.