Efektet anësore të medikamenteve: të mëdha te femrat, por nuk lidhen vetëm me gjininë

Efektet anësore të lidhura me medikamentet, që prekin në një shkallë të më lartë femrat sesa meshkujt, mund të mos lidhen kryesisht me gjininë biologjike, por mund të jenë një "hipotezë alternative": që do të thotë se faktorët shoqërorë të gjinisë ndikojnë te pabarazitë gjinore në lidhje me efektet anësore te medikamentet. Studimi amerikan, i cili është marrë me tematikën, u publikua në "Social Science and Medicine" dhe ka analizuar të dhënat e bazës së të dhënave të farmakovigjilencës së Shteteve të Bashkuara të Amerikës. Raporton Doctor33.

"Bazat e të dhënave të farmakovigjilencës përmbajnë një numër më të lartë të efekteve anësore te femrat sesa te meshkujt, në medikamentet e verifikuara. Shkaku i kësaj pabarazie iu atribuohet shpesh faktorëve biologjikë të lidhur me gjininë. Ne kemi propozuar një hipotezë të një natyre alternative, duke kërkuar që faktorët shoqërorë të gjinisë të jenë qendrorë në prodhimin e pabarazive gjinore të shfaqura në raportet relative të efekteve anësore", shpjegon Katharine Lee nga Universiteti Tulane i New Orleans (SHBA), autore e parë e punës.

Kërkuesit kanë përshkruar katër rrugë përmes së cilave gjinia mund të ketë ndikuar në pabarazitë gjinore të vëzhguara në bazat e të dhënave të farmakovigjilencës, domethënë përdorimi i asistencës shëndetësore, paragjykimet dhe diskriminimet në qendra shëndetësore, përvoja e një rasti farmakologjik si anësor dhe përcaktorë shoqërorë dhe strukturorë paraekzistues relativisht në  shëndet.

Duke përdorur të dhëna nga Sistemi i Raportimit të Efekteve Anësore (FAERS) të Administratës së Ushqimit dhe Barnave të SHBA-së (FDA), ekspertët vlerësuan se si hipoteza gjinore mund të gjeneronte parashikime dhe shpjegime të reja për pabarazitë gjinore në ngjarjet negative. Duke analizuar më shumë se 37 milionë regjistrime të efekteve anësore midis viteve 2014 dhe 2022, autorët panë se efektet anësore të raportuara nga pacientët tregojnë një paragjykim më të madh femëror sesa ato të raportuara nga profesionistët e kujdesit shëndetësor dhe se pabarazia gjinore është dukshëm më e ulët për rezultatet që rezultojnë në vdekje ose shtrim në spital. Ata zbuluan gjithashtu se pabarazia gjinore ndryshon shumë midis llojeve të efekteve anësore, për shembull, efektet anësore nga ana estetike janë shumë të njëanshme nga femrat dhe ngjarjet negative që rezultojnë në mosfunksionim seksual janë të njëanshme nga meshkujt.

"Ne mund t'i interpretojmë këto gjetje si dëshmi për hipotezën gjinore me qëllim identifikimin e mekanizmave dhe rrugëve jobiologjike që kontribuojnë në pabarazitë gjinore tek efektet anësore. Zbatimi rigoroz i hipotezës gjinore në grupe të dhënash shtesë dhe në studimet e ardhshme kërkimore mund të sigurojë njohuri të reja mbi shkaqet e pabarazive gjinore në ngjarjet negative të lidhura me medikamentin", konkludojnë studiuesit.