mar142023
Alzheimeri. Efektet e dobishme të spirulinës
Arthrospira platensis, një cianobakter i njohur edhe me emrin spirulina, është një lloj alge blu-jeshile që përmban proteina (fikocianinë), vitaminë B dhe acide yndyrore të rëndësishme. Përdoret si një lëndë ushqyese për shkak të përmbajtjes së lartë të proteinave (deri në 65% në peshë të thatë) dhe përbërjeve bioaktive duke përfshirë shumë fitonutrientë si beta-karoteni, echinone, zeaxanthin, 3-hydroxyechinenone, c-phycocyanin, të cilët kanë një aktivitet të fuqishëm antioksidues. Shumë studime kanë raportuar se spirulina përmirëson aktivitetin e makrofagëve, përhapjen e qelizave vrasëse natyrore, aktivizimin e qelizave T, rregullimin e qelizave dhe organeve kryesore të sistemit imunitar, duke përmirësuar aftësinë e tyre për të luftuar agjentët infektivë dhe toksinat. Aplikimet e mundshme terapeutike të bazuara në aktivitetet imunomoduluese dhe antiinflamatore janë ekzaminuar nga disa autorë, por vetëm kohët e fundit ajo ka filluar të përdoret te pacientët me sëmundjen e Alzheimerit.
Sëmundja e Alzheimerit
Sëmundja e Alzheimerit është një gjendje neurodegjenerative që dëmton në mënyrë progresive funksionin konjitiv. Është shkaku më i zakonshëm i demencës në jetën e mëvonshme dhe aktualisht nuk ka një trajtim specifik për këtë sëmundje. Karakterizohet nga grumbullimi jonormal i peptideve beta-amiloide në pllaka dhe proteina tau neuronale e hiperfosforiluar në ndërthurje neurofibrilare, duke rezultuar në dëmtim sinaptik dhe humbje neuronale, së bashku me përgjigjet e lindura imune të ndërmjetësuara nga qelizat gliale.
Në kushte fiziologjike, makrofagët e lidhur me SNC të vendosur në pleksusin koroid, hapësirat leptomeningale dhe perivaskulare, si dhe monocitet dhe limfocitet qarkulluese, monitorojnë vazhdimisht ndërfaqen midis gjakut ose lëngut cerebrospinal dhe parenkimës së trurit; sëmundjet neurologjike inflamatore shpesh shoqërohen me ndërprerje të barrierës emato-encefalike dhe infiltrim të qelizave imune periferike. Shembuj tipikë janë infiltrimi i limfociteve dhe qelizave me prejardhje nga monocitet në sklerozën e shumëfishtë dhe sklerozën laterale amiotrofike, të cilat duket se luajnë një rol të rëndësishëm në zhvillimin e Alzheimerit.
Së fundi, inflamacioni është kthyer në një fokus kryesor për hulumtimin e sëmundjes së Alzheimerit: është treguar se është një nxitës kryesor i sëmundjes. Kjo dëshmi ngre një pyetje interesante, përkatësisht nëse inflamacioni kronik për shkak të kushteve të tilla si sëmundja inflamatore intestinale dhe artriti reumatoid mund të çojë në një rrezik më të lartë për zhvillimin e demencës. Në të dyja këto patologji është e mundur të evidentohet një rritje e niveleve të proteinës C-reaktive, kjo e fundit e përfshirë drejtpërdrejt në neuroinflamacion dhe Alzheimer.
Alzheimeri dhe spirulina
Një studim i publikuar së fundi synonte të përcaktonte efektet e spirulinës në funksionin konjitiv dhe statusin metabolik në pacientët me sëmundjen e Alzheimerit. Ky studim klinik i kontrolluar i në mënyrë ratësore, dyfish i verbër, u krye te 60 njerëz me këtë sëmundje. Pacientët u caktuan në mënyrë rastësore për të marrë 500 mg/ditë spirulinë ose një placebo dy herë në ditë për 12 javë.
Rezultatet ishin vërtet befasuese: krahasuar me placebon, marrja e spirulinës rezultoi në një përmirësim të konsiderueshëm në rezultatin MMSE (Rezultati Minimal i Provimit të Statusit Mendor), marrja e spirulinës zvogëloi ndjeshmërinë e lartë të proteinave reaktive C, glukozën gjatë agjërimit, insulinën dhe rezistencën ndaj insulinës, duke rritur gjithashtu ndjeshmërinë ndaj insulinës në krahasim me placebon. Në përgjithësi, studimi tregoi se marrja e spirulinës për 12 javë te pacientët me sëmundjen e Alzheimerit përmirësoi funksionin konjitiv, parametrat e homeostazës së glukozës dhe nivelet e proteinave C-reaktive me ndjeshmëri të lartë. Për këtë arsye nevojiten studime të tjera në të ardhmen për të përcaktuar dhe përsosur përdorimin klinik të spirulinës.
Fabio Milardo
Bibliografia
Tamtaji OR, Heidari-Soureshjani R, Asemi Z, Kouchaki E. The effects of spirulina intake on clinical and metabolic parameters in Alzheimer's disease: A randomized, double-blind, controlled trial [published online ahead of print, 2023 Mar 2]. Phytother Res. 2023;10.1002/ptr.7791. doi:10.1002/ptr.7791