qer22022
A ka një vlerë "pragu" nën të cilën, rreziku nga konsumi i sheqerit është i papërfillshëm?
Nuk ka dyshim se konsumimi i pabalancuar i sheqerit është një nga shkaqet kryesore të mbipeshës, një gjendje që shton rrezikun e zhvillimit të sëmundjeve të rënda metabolike, përfshirë obezitetin, diabetin e tipit 2, sëmundjet kardiovaskulare, përdhesin ose kariesin dentar. Prej vitesh, institucionet kryesore që merren me shëndetin dhe ushqyerjen kanë paralajmëruar në lidhje me konsumimin e tepërt në të gjitha moshat.
Kufijtë e vendosur nga OBSH-ja
Sipas OBSH-së, sasia e sheqernave të thjeshta të konsumuara, që do të thotë sheqernat e pranishme në ushqime, salca, akullore... (pra, jo ato që gjenden natyrshëm në ushqime, fruta ose disa perime, për shembull) nuk duhet të kalojnë 10% të 2000 kcal të rekomanduara në ditë. Kjo vlerë është shumë e ulët, e barabartë me rreth 50 gramë sheqer (afërsisht, 10 lugë çaji). SINU (Shoqëria Italiane e Ushqyerjes), nga ana tjetër, sugjeron një kufi prej 15% (75 gramë), duke përfshirë në këtë numër si sheqernat e shtuara, ashtu edhe ato tashmë të pranishme në mënyrë natyrale në fruta, perime dhe produkte qumështi. Kohët e fundit, një grup vendesh evropiane (Danimarka, Finlanda, Islanda, Norvegjia dhe Suedia) i kërkuan EFSA-s (Autoriteti Evropian i Sigurisë Ushqimore) të vendosë mbi baza shkencore nivelin maksimal të tolerueshëm të marrjes së sheqernave ushqimore nga të gjitha burimet. Në fakt, konsumi i sheqerit në Evropë vazhdon të jetë mbi vlerat e sugjeruara. Ndër të gjitha, konsumimi i rregullt i pijeve me sheqer përfshin një konsum më të lartë të sheqernave të shtuara/të lira se të gjitha llojet e tjera të ushqimeve për shumicën e vendeve evropiane dhe të grupmoshave. Në fakt, kërkesa nuk synon të përcaktojë se sa sheqer duhet të konsumojnë konsumatorët në dietën e tyre ditore (rekomandim që iu përket autoriteteve kombëtare të shëndetit publik me mbështetjen e organizmave ndërkombëtarë si OBSH-ja, sipas EFSA-s).
Njohuri mbi nivelin maksimal të tolerueshëm të konsumimit
Do të donim gjithashtu të dinim, në bazë të të dhënave në literaturë në lidhje me sëmundjet metabolike kronike, efektet që lidhen me shtatzëninë dhe kariesin dentar dhe se cili është niveli maksimal i tolerueshëm i marrjes (UL) për sheqernat dietike nga të gjitha burimet.
Me sa duket, kjo pyetje nuk është e destinuar të marrë përgjigje. Pas konsultimit me 25,000 artikuj shkencorë në vitin 2018 dhe 7,500 të tjerë në vitin 2020, EFSA ka identifikuar rreth 120 studime që theksojnë qartë një lidhje midis marrjes së sheqerit dhe rrezikut të zhvillimit të sëmundjeve të caktuara metabolike. Fakti themelor, megjithatë, është se nuk është e mundur të përcaktohet një nivel maksimal - marrje e tolerueshme ose e sigurt për sheqernat dietike, thonë ekspertët e Autoritetit Evropian. Kjo ndodh për shkak se efektet negative shëndetësore shihen për të gjitha dozat e konsumit. Prandaj është e pamundur të përcaktohet një vlerë "pragu" nën të cilën rreziku i sëmundjes është i papërfillshëm; as nuk është e mundur të theksohet një nivel i sigurt i marrjes nën të cilin nuk vërehen efekte negative shëndetësore. Pavarësisht kësaj, EFSA përqafon rekomandimet e OBSH-së ose SINU-t, për kufizimin e konsumit të sheqernave të shtuara dhe të lira nga ushqime të ndryshme, të cilat përcaktojnë një sasi ideale për marrjen e sheqernave në bazë të përfitimit më të madh për shëndetin dhe në kontekstin e dietave kombëtare.