tet312024
Mungesa e vitaminës C. Ja, cilët janë faktorët e rrezikut që pengojnë përthithjen
Mungesa e vitaminës C është një gjendje që po rishfaqet edhe në vendet e zhvilluara. Ndër faktorët e rrezikut që ndikojnë në përthithjen e vitaminës nga organizmi janë: pirja e alkoolit dhe duhanit, si dhe çrregullimet e të ngrënit dhe obeziteti. Në një hulumtim të publikuar në BMJ Case Reports, është raportuar rasti klinik i një burri australian. Rasti u përshkrua nga një ekip i udhëhequr nga Andrew Dermawan nga Spitali Sir Charles Gairdner në Perth, Australi, sipas të cilit trajtimi me vitaminë C dhe suplemente të tjera mund të jetë efektiv.
Vitamina C: nevojat nutricionale dhe mungesa
Vitamina C është një vitaminë e tretshme në ujë që ndikon në reaksione të shumta metabolike dhe në biosintezën e kolagjenit, disa aminoacideve dhe hormoneve, ka efekte antioksidante, rrit reagimin imunitar dhe kryen një funksion mbrojtës për stomakun. Ajo gjendet kryesisht te frutat dhe perimet. Megjithatë, molekula degradohet lehtësisht gjatë trajtimeve të ruajtjes dhe gatimit, si dhe dëmtohet nga oksigjeni dhe nxehtësia. Për të siguruar një furnizim të mirë me vitaminë C, është e nevojshme të konsumohen fruta dhe perime të freskëta, të papërpunuara ose të gatuara lehtë. Nevoja për vitaminë C është 60 mg në ditë, e cila gjatë shtatzënisë rritet në 70 mg.
Mungesa e vitaminës C shkakton një gjendje të njohur si skorbuti, që në të kaluarën ishte më e zakonshme në mesin e njerëzve që konsumonin pak fruta dhe perime të freskëta. Simptomat e para të sëmundjes janë apatia, anemia dhe humbja e oreksit dhe më pas, për shkak të mungesës së sintezës së kolagjenit, gjakderdhja e mishrave të dhëmbëve, humbja e dhëmbëve, dhimbjet e muskujve, brishtësia e kapilarëve dhe hemorragjitë nënlëkurore.
Rasti klinik
Studiuesit përshkruan rastin e një burri që u paraqit në spital me njolla të kuqe në këmbë. Përveç kësaj, pacienti kishte gjak në urinë dhe anemi. Rezultatet e testeve imazherike nuk treguan shenja hemorragjie të brendshme dhe testet që vlerësuan praninë e mundshme të çrregullimeve inflamatore, autoimune dhe të gjakut rezultuan negative. Pas hospitalizimit, skuqja u përhap dhe vetëm pasi shqyrtoi dietën e pacientit, ekipi hodhi hipotezën e skorbutit, një hipotezë e konfirmuar nga testet e gjakut që nuk zbuluan nivele të dukshme të vitaminës C dhe nivele të ulëta të ushqyesve të tjerë të rëndësishëm. Pacientit më pas iu dhanë 1000 mg vitaminë C, vitaminë D3, acid folik dhe një suplement multivitaminë, i cili trajtoi skuqjen dhe simptomat e lidhura.
Rasti theksoi se faktorë të tjerë, si alkoolizmi, pirja e duhanit, çrregullimet e të ngrënit, të ardhurat e ulëta familjare dhe obeziteti, ndërhyjnë në përthithjen e vitaminës C dhe mund të iniciojnë skorbutin. Për më tepër, rritja e kostos së jetesës e bën më të vështirë për familjet që të përballojnë ushqime me cilësi të mirë, ndërkohë që ka pasur raporte të shumta për skorbutin si rezultat i komplikimeve pas operacionit bariatrik, siç tregojnë autorët.
Burimi:
Dermawan A. et al., Scurvy - a re-emerging disease with rising cost of living and number of bariatric surgical procedures. BMJ Case Reports (2024); doi: 10.1136/bcr-2024-261082